Splendor Północy

Valentin Meder - Trio Chaconne in C
Johann Vierdanck - Canzona XXII in g a tre
Johann Theile - Sonata duplex a tre
Heinrich Scheidemann – Pavana lacrimae
Adam Jarzębski – Spandesa
Kaspar Förster - Sonata a tre La Sidon
Dieterich Buxtehude – Sonata C- dur a tre  BuxWV 266

Program koncertu w całości poświęcony będzie prezentacji dzieł kompozytorów związanych z obszarem działalności Północnoniemieckiej Szkoły Organowej, której dokonania i zasięg był bardzo szeroki. Wbrew nazwie geneza i źródła muzyczne tworzące ten styl pochodzą z różnych stron Europy, widoczne są w nim wpływy niderlandzkie, angielskie, włoskie, lokalne tradycje w północnoniemieckie a dzieła ukazują całe spektrum znanych ówcześnie form muzyki wokalnej, instrumentalnej i wokalno-instrumentalnej.

Historia rozwoju Północnoniemieckiej Szkoły Organowej

Bogactwo sztuki i muzyki na tych terenach związane było z rozwojem miast, posiadających wielki potencjał handlowy i gospodarczy, promieniujący na życie intelektualne i kulturalne epoki. Hamburg, Lubeka, Stralsund, Szczecin, Ryga i wiele innych wspaniałych miejsc, gdzie swoją działalność rozwijali twórcy Szkoły uległo zniszczeniu z powodu wojen, które nękały te tereny od XVII po wiek XX. Zarówno dobra materialne w niezliczonej ilości zburzonych budowli, utracone bezpowrotnie instrumenty muzyczne, jak i spalone i zdekompletowane biblioteki z bezcennymi muzykaliami spowodowały, że dopiero druga połowa XX wieku odkrywa przed melomanami dzieło i twórczość takich kompozytorów jak Heinrich Scheidemann, Johann Theile, Johann Vierdanck czy Valentin Meder.

Kolekcja Dübenów

Jednemu z najważniejszych źródeł muzycznych doby baroku, w jakim przetrwały kompozycje twórców Północnoniemieckiej Szkoły Organowej pozostaje do dziś Kolekcja Dübenów, zbiór przeszło 2 tysięcy manuskryptów muzycznych z XVII i XVIII wieku. Od końca XIX wieku trwają do dziś żmudne prace muzykologiczne nad katalogiem i identyfikacją poszczególnych rękopisów, obecnie pracami nad kolekcją kieruje wybitna amerykańska organistka i muzykolog profesor Kerala J. Snyder.

Program Koncertu

Program koncertu Splendor Północy otwierają dwie Canzony związanego ze Stralsundem organisty i kompozytora Johanna Vierdancka, napisane w stylu włoskim zgodnie ze stylistyką jaką poznał w czasie swoich drezdeńskich studiów u Carlo Fariny.W kolekcji Dubenów odnaleźć można za to wiele innych dzieł twórców związanych z północnoniemieckim kręgiem kulturowym D. Buxtehudego, K. Forstera,w tym także związanego z Pomorzem Valentina Medera. Obecność licznych dzieł twórców niemieckich, szwedzkich oraz polskich w kolekcji Dübenów jest nierozerwalna z historią kontaktów kulturalnych krajów nadbałtyckich w tym obok Szwecji, Danii, Polski i Niemiec, dawnego Księstwa Pomorskiego ze stolicą w Szczecinie. Znamienny jest tu przykład spuścizny muzycznej Kaspra Forstera młodszego, ocalałej w zbiorze Dübenów. Forster był synem gdańskiego kapelmistrza i księgarza,wykształcenie zdobył w słynnej rzymskiej szkole Collegium Germanicum prowadzonej przez Giacomo Carissimiego. Jako śpiewak zatrudniony był w kapeli królewskiej Władysława IV i Jana Kazimierza w Warszawie, gdzie pracował pod kierunkiem Marco Scacchiego. Zasłynął jako wybitny śpiewak, wykonawca sztuk teatralnych dramma per musica, co uwiecznił Adam Jarzębski w słynnym poemacie – Gościniec, albo krótkie opisanie Warszawy. Zdobył także sławę żołnierską przez udział w wojnie wenecko-tureckiej, za co otrzymał order św. Marka. Znaczna część jego kompozycji znajduje się do dziś w zbiorze Dubenów, w tym prezentowana na dzisiejszym koncercie Sonata La Sidon. Dedykacja Sonaty odnosiła się do znanego wiolinisty Samuela Petera von Sidon, który prawdopodobnie był pierwszym wykonawcą utworu.